Την αλλαγή στον τρόπο ανάγνωσης και θεραπευτικής προσέγγισης του καρκίνου είχε ως κεντρικό θέμα το φετινό συνέδριο Multidisciplinary Care Discussions in Oncology (MDcON 2019).
Το 7ο MDcON πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, 8-9 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή διακεκριμένων ογκολόγων από όλη την Ελλάδα και προσκεκλημένων ομιλητών από όλο τον κόσμο.
Στο πλαίσιο των εργασιών του συνεδρίου συζητήθηκαν οι εξελίξεις της χρονιάς που πέρασε και σε διαδραστική συζήτηση αντιπαράθεσης των ειδικοτήτων, που συμμετέχουν στην φροντίδα των ασθενών με καρκίνο, αναδείχθηκαν οι μεγάλες αλλαγές που έχουν συντελεστεί, σε επίπεδο διαγνωστικής προσέγγισης και θεραπευτικής στρατηγικής, κατά του καρκίνου.
«Η επαναστατική αλλαγή αφορά σε νέους τρόπους σκέψης που δεν θα ήταν αναγνωρίσιμοι στα χρόνια της ογκολογικής μας εκπαίδευσης», τόνισε ο Πρόεδρος του συνεδρίου Ηλίας Αθανασιάδης, Ογκολόγος Παθολόγος, Διευθυντής της Ογκολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ.
Οι αλλαγές αυτές συνοψίζονται σε τέσσερις άξονες:
- Ανάλυση του γονιδιώματος του όγκου, αναζητώντας μεταλλάξεις ή πρωτεΐνες που αποτελούν αντικείμενο στοχευμένης θεραπείας.
- Διερεύνηση των δυνατοτήτων της ανοσοθεραπείας πέραν των τρεχουσών ενδείξεων.
- Εξατομίκευση της θεραπείας για κάθε καρκίνο, αλλά και για κάθε ασθενή. (Μιλάμε πλέον για εξατομικευμένη και προσωποποιημένη θεραπεία – αναγνώριση της προσωπικής ταυτότητας κάθε όγκου – και ανιχνεύουμε τις ευκαιρίες που αναδεικνύονται στην εξέλιξή του).
- Τοποθέτηση του ασθενούς σε θέση κεντρικού ρυθμιστή των αποφάσεων με βάση τις καθοριζόμενες από τον ίδιο επιλογές και προτεραιότητες της ζωής του.
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί το κύριο πεδίο εφαρμογής της μοριακής στόχευσης, της ανοσοθεραπείας και της εξατομίκευσης. Οι εξελίξεις αυτές συζητήθηκαν από τον καθηγητή Everett Vokes (University of Chicago, υποψήφιο Προέδρο του ASCO – American Society of Clinical Oncology) και επιλεγμένο πάνελ Ελλήνων ογκολόγων. Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Συρίγος χαρακτήρισε τον συνδυασμό ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία ως κύρια θεραπευτική επιλογή στην πρώτη γραμμή θεραπείας του μεταστατικού μη μικροκυτταρικού καρκίνου πνεύμονος. Επίσης, όπως υπογράμμισε ο καθηγητής E. Vokes το Durvalumab είναι η πρώτη ανοσοθεραπεία που εγκρίθηκε σε μη μεταστατικό καρκίνωμα πνεύμονος μετά από συνδυασμένη χημειοακτινοθεραπεία. Ο καθηγητής δήλωσε με έμφαση ότι στην πολυκεντρική τυχαιοποιημένη μελέτη Pacific το Durvalumab πέτυχε διάμεση επιβίωση 28 μήνες έναντι 16 μηνών στην ομάδα ελέγχου ασθενών με μη χειρουργήσιμο τοπικά προχωρημένο καρκίνο, αποτελέσματα που δεν έχουμε επιτύχει μέχρι τώρα σε αυτό το πλαίσιο.
Ογκολογία, Τεχνητή Νοημοσύνη και οι προκλήσεις που αναδύονται – Σκεπτόμενοι διαφορετικά στην Ογκολογία
Το θέμα της τελετής ενάρξεως προέκυψε από την ανάγκη επικοινωνίας των εξελίξεων στην Ογκολογία και των ευκαιριών και προκλήσεων που αναδύονται. Οι πρόοδοι της επιστήμης και της τεχνολογίας έχουν αλλάξει την κλινική πορεία του καρκίνου σε πολλούς ασθενείς και έχουν δημιουργήσει ευκαιρίες και προοπτικές πάνω και πέρα από τις προσδοκίες. Άνθρωποι με περιορισμένο ορίζοντα στη ζωή τους είδαν, στη διαδρομή, να δημιουργείται ελπίδα και προοπτική. Η εισβολή της Τεχνητής Νοημοσύνης και οι εξαιρετικές δυνατότητες διαχείρισης μεγάλου όγκου δεδομένων δημιουργεί, μαζί με την ελπίδα, και προβληματισμό.
«Η δυνατότητα διαχείρισης του μεγάλου όγκου δεδομένων (Big Data) που παρέχει η εντυπωσιακή εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence) δημιουργεί ανυπολόγιστες δυνατότητες στην Ιατρική», τόνισε η Καθηγήτρια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Κωνσταντίνα Νικήτα. «Οι απεικονίσεις έχουν εκτιναχθεί σε άλλο επίπεδο και ο όγκος της πληροφορίας δημιουργεί πρόκληση στη διαχείρισή της. Η επεξεργασία της ιατρικής πληροφορίας από τον Watson της IBM ανταγωνίζεται το ανθρώπινο ιατρικό μυαλό», υπογράμμισε η κ. Νικήτα.
Ο καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κ. Φίλιππος Βασιλόγιαννης, σχολίασε κριτικά τα θέματα ηθικής που προκύπτουν με την εξάπλωση των εφαρμογών της Τεχνητής Νοημοσύνης. Στη συζήτηση που συντόνισε η δημοσιογράφος Ρέα Βιτάλη τονίστηκε ότι οι εντυπωσιακές εξελίξεις δημιουργούν ευκαιρίες και η εφαρμογή στην κλινική πράξη αποτελεί πρόκληση. Ο Πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας κ. Ιωάννης Μπουκοβίνας τόνισε ότι οι υποδομές των συστημάτων υγείας δοκιμάζονται και τα κράτη που δεν έχουν εκσυγχρονιστεί θα μείνουν πίσω στην νέα εποχή. «Το χάσμα ανάμεσα στα προηγμένα συστήματα και τις χώρες που δεν ακολουθούν θα διευρυνθεί. Η άνιση πρόσβαση στη φροντίδα και στις ευκαιρίες που παρουσιάζονται αποτελεί απειλή στα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής» υπογράμμισε κλείνοντας ο κ. Μπουκοβίνας.
Κατά το κλείσιμο της εναρκτήριας τελετής, ο κ. Ηλίας Αθανασιάδης σχολίασε την κεντρική θέση του ασθενούς στην θεραπευτική απόφαση, υπογραμμίζοντας ότι η αξία του προσώπου του ανθρώπου που αντιμετωπίζει τον καρκίνο εμπλουτίζει το πλαίσιο της ιατρικής πράξης. Αναδεικνύει τον σεβασμό του προσώπου και των επιλογών ζωής ως αδιαπραγμάτευτη αξία. «Η Ιατρική είναι Τέχνη και Επιστήμη, αλλά όχι μόνο αυτό. Η Ιατρική είναι έργο. Έργο αγάπης και αφοσίωσης στο πρόσωπο και στην αξία του ανθρώπου. Η αλλαγή αυτή είναι συνειδητή και χαρακτηρίζει την καθημερινή μας κλινική πράξη. Μαζί με τις αλλαγές στην αναζήτηση μοριακών στόχων, την ανοσοθεραπεία και την εξατομίκευση, αλλάζει τον τρόπο σκέψης μας και μεταμορφώνει την ιατρική πράξη» τόνισε κλείνοντας ο κ. Αθανασιάδης.
