Η «ανάγνωση» της βιολογίας του καρκίνου ανοίγει νέους ορίζοντες στη θεραπεία των ογκολογικών παθήσεων. Εξατομικευμένες στοχευμένες θεραπείες δημιουργούν την ελπίδα για αποτελεσματικό έλεγχο της νόσου που θα μετατρέψει ακόμα και τη μεταστατική πορεία σε χρόνιο νόσημα.
Οι ελπιδοφόρες αυτές επιστημονικές εξελίξεις συζητήθηκαν στο πλαίσιο μίας σημαντικής διοργάνωσης, της 6ης Διεπιστημονικής Διημερίδας MDcON (Multidisciplinary Care discussions in Oncology), που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Ογκολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «ΜHTEΡΑ», υπό την αιγίδα της Εταιρείας Ογκολόγων-Παθολόγων Ελλάδας και με τη συμμετοχή περισσότερων από 250 εκπροσώπων από όλα τα ογκολογικά κέντρα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Το συνέδριο -το οποίο ήταν επικεντρωμένο στον διάλογο και στη συνεργασία μεταξύ όλων των ειδικοτήτων που συμμετέχουν στην πολυπαραγοντική αντιμετώπιση του καρκίνου- παρακολούθησαν ογκολόγοι-παθολόγοι, χειρουργοί και ακτινοθεραπευτές ογκολόγοι, παθολο-γοανατόμοι, ψυχίατροι και νοσηλευτές, ειδικότητες θεμελιώδεις στη συγκρότηση της ομάδας που διαχειρίζεται ασθενείς με καρκίνο.
«Η επιτυχία και η παράδοση που έχει δημιουργήσει η διημερίδα οφείλονται στο ότι για έξι χρόνια έχει δώσει βήμα σε διαφορετικές απόψεις και τοποθετήσεις, έχει ενισχύσει τον διάλογο και έχει αναδείξει τις σύγχρονες εξελίξεις, που τα τελευταία χρόνια έρχονται με επιταχυνόμενο ρυθμό», επισημαίνει ο πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της διημερίδας Ηλίας Αθανασιάδης, Ογκολόγος-Παθολόγος, Διευθυντής της Ογκολογικής Κλινικής του «ΜΗΤΕΡΑ».
Όπως εξηγεί, «κεντρικό θέμα των συζητήσεων αποτέλεσε η ανάγκη για εξατομικευμένες αποφάσεις στη φροντίδα του ογκολογικού ασθενούς. Η ανάγνωση της βιολογίας του καρκίνου μάς έδωσε τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε την πορεία της νόσου ως μια εξελικτική διαδικασία που καθορίζεται από τη δυναμική της κακοήθειας και τη δυνατότητα να αναπτύσσει ανθεκτικούς κλώνους, ξεπερνώντας τις θεραπείες. Στη σύγχρονη ογκολογία η εξελικτική διαδρομή παρακολουθείται με επαναλαμβανόμενη εξέταση πλάσματος που λαμβάνεται με απλή αιμοληψία. Μετά από επεξεργασία, αναζητούνται στο εκχυλισμένο γενετικό υλικό του όγκου στόχοι για εξατομικευμένη θεραπεία και η διαδικασία επαναλαμβάνεται σε κάθε στάδιο της πορείας της νόσου. Αυτό δημιουργεί δυνατότητες και ευκαιρίες που ελπίζουμε ότι για κάποιους ασθενείς θα οδηγήσει σε αποτελεσματικό έλεγχο και θα μετατρέψει τη μεταστατική πορεία σε χρόνιο νόσημα. Η αναζήτηση καθοδηγείται αποτελεσματικότερα με σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης της αλληλουχίας του DNA, όπου η αναζήτηση των στόχων γίνεται στο γενετικό υλικό και χαρακτηρίζεται ως υγρή βιοψία. Η κατεύθυνση αυτή έχει διευρύνει τις δυνατότητες για κλινική έρευνα και έχει δημιουργήσει ουσιαστικές ελπίδες για αποφασιστική πρόοδο στη μάχη κατά του καρκίνου».
Καρκίνος των ωοθηκών
«Στο πλαίσιο της εξατομικευμένης θεραπείας», εξηγεί ο κ. Αθανασιάδης, «κατεγράφη μεγάλη πρόοδος στον καρκίνο της ωοθήκης, με διακεκριμένη παρουσίαση που έγινε στο πρόσφατο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ογκολογίας τον Οκτώβριο στο Μόναχο.
Μεταξύ των ασθενών με νέα διάγνωση ορώδους καρκινώματος της ωοθήκης, το 20% χαρακτηρίζεται από το κληρονομούμενο γονίδιο BRCA1 ή BRCA 2. Οι μεταλλάξεις είναι αλλαγές στον γενετικό κώδικα που δημιουργούν αδυναμία στο φυσιολογικό κύτταρο να επιδιορθώσει τα λάθη στον ομόλογο διπλασιασμό των ελίκων του DNA, με αποτέλεσμα την άθροιση αλλαγών που οδηγούν σε ανάπτυξη καρκίνου της ωοθήκης.
Οι συγκεκριμένοι καρκίνοι είναι ευάλωτοι στους ανταγωνιστές της PARP, που εκμεταλλεύονται τα ίδια βιολογικά χαρακτηριστικά που οδήγησαν στη δημιουργία της νόσου σε θεραπευτικό μηχανισμό, που εκμεταλλεύεται τη συγκεκριμένη αδυναμία του καρκινικού ιστού.
Ο αναστολέας της PARP, olaparib, χορηγούμενος από του στόματος επί ένα έτος μετά την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας, οδηγεί σε θεαματική βελτίωση του ελέγχου της νόσου με άνω του 50% των γυναικών ελεύθερες νόσου μετά 4 έτη, έναντι 11% με τη λήψη placebo.
Τα αποτελέσματα της μελέτης SOLO-1 αποτελούν κλασικό παράδειγμα εξατομικευμένης θεραπείας και επιβάλλουν την αναζήτηση κληρονομουμένων μεταλλάξεων σε όλες τις γυναίκες με ορώδες καρκίνωμα της ωοθήκης. Αναμένεται ότι αυτό θα μεταφραστεί σε αύξηση των ποσοστών ίασης για τον καρκίνο της ωοθήκης σε έδαφος κληρονομούμενης μετάλλαξης», καταλήγει ο κ. Αθανασιάδης.
Το περιβάλλον
Το αστικό περιβάλλον, η τοξικότητα της καθημερινής ζωής και ο καρκίνος αποτέλεσαν κεντρικό θέμα στην τελετή έναρξης του συνεδρίου, με έκκληση σε όλους τους αρμόδιους φορείς, αλλά και απαίτηση για διαρκή επαγρύπνηση και ευαισθητοποίηση του συνόλου της κοινωνίας μας.
Όλοι οι ομιλητές τόνισαν τους κινδύνους που προκύπτουν από την καταστροφή του αστικού περιβάλλοντος και την επιβάρυνση των κοινωνιών με φορτίο αυξημένης καρκινογένεσης, απώλειες ζωής και πολλαπλάσιο οικονομικό κόστος.
Οι κίνδυνοι είναι ιδιαίτερα απειλητικοί για τις ανερχόμενες οικονομικά κοινωνίες με άμετρη και εκτός ορίων ανάπτυξη. Ο κ. Ιωάννης Μπουκοβίνας, Ογκολόγος-Παθολόγος, Πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων-Παθολόγων Ελλάδας, ο κ. Γεώργιος Σαμώνης, Ογκολόγος- Παθολόγος και Λοιμωξιολόγος, Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Κρήτης, και ο κ. Ιωάννης Παραβάντης, Περιβαλλοντολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, υπογράμμισαν με έμφαση την καρκινογόνο δράση του καπνού, την απειλή της παχυσαρκίας, αλλά και του χρόνιου στρες και της κατάθλιψης για τις κοινωνίες μας. Επίσης, τόνισαν την περιβαλλοντική επιβάρυνση από τη ραδιενέργεια, τα βαρέα μέταλλα, τις κολόνες υψηλής τάσης και τις ίνες αμιάντου.
Όπως τόνισε ο κ. Γ. Σαμώνης, οι χρόνιες φλεγμονές που προκαλούνται από τους ιούς, ως αιτία καρκινογένεσης, είναι αναγνωρισμένος κίνδυνος και απαιτούν εγρήγορση για πρόληψη και πρώιμη διάγνωση. Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος τονίστηκε ως απειλή κυρίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες, με κόστος σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και στην οικονομία.
Η ανάγκη προφύλαξης του αστικού περιβάλλοντος με χώρους πρασίνου, δυνατότητες για άθληση και ευαισθητοποίηση για την τοξικότητα της καθημερινής ζωής ανεδείχθη στη συ- ζήτηση που δημιούργησε προβληματισμό για την ανάγκη να περιχαρακώσουμε το περιβάλλον και την προσωπική μας ζωή.
Τη συζήτηση συντόνισε και σχολίασε η κ. Τατιάνα Καραπαναγιώτη, παραγωγός τηλεοπτικών εκπομπών και πρώην υπουργός Πολιτισμού.
Πηγή: Realhealth – Realnews, Κυριακή 25/11/2018